Het fossiel werd al in 2011 verzameld door amateur-paleontoloog Geert Willemen uit het Brabantse Middelbeers. De vindplaats was het stort van de voormalige steenkolenmijn ‘Laura’ bij Eygelshoven. Nu heeft dit eerder onooglijk stuk heel veel aandacht gekregen, en hoe … Zo’n beetje alle landelijke, regionale en plaatselijke pers, plus tv en radio, hebben er eind oktober een item aan gewijd. Het meer dan 300-miljoen-jaar-oude fossiel behoort dan ook tot een groep die tot de verbeelding spreekt – duizendpoten.

Een gelukkige hamerslag op een losliggend blok op het ‘Laura’ steenstort spleet het fossiel in twee helften, zodat alle anatomische details die bewaard zijn gebleven, ook op waarde geschat konden worden. Een uitgebreide studie*, en een directe vergelijking met een nu levende duizendpoot, hebben aangetoond dat dit fossiel nog onbeschreven was. Het heeft een klinkende naam gekregen – Lauravolsella willemeni; een dubbel eerbetoon – aan de voormalige ‘Laura’ en de vinder.

Het dier had relatief lange ‘tergites’ (de ringvormige onderdelen van het pantser achter de kop) die mogelijk van belang waren als het zich moest oprollen om aanvallers af te weren. Een dergelijk patroon was nog niet herkend, noch in fossiele, noch in recente duizendpoten. Kortom: een nieuw geslacht, een nieuwe soort en nieuwe inzichten in een groter evolutionair kader! Toch niet slecht voor een ‘eerder onooglijk’ fossiel.  

John W.M. Jagt 

*Haug, J.T., Fraaije, R.H.B. & Haug, C., 2023. A new species of possible archipolypodan millipede from the Carboniferous of the Netherlands with unusually long tergites. Comptes Rendus Palevol, 22 (29): 595-604. https://doi.org/10.5852/cr-palevol2023v22a29 

Afbeelding boven
Het type exemplaar van Lauravolsella willemeni Haug, Fraaije & Haug, 2023 (MAB 13859a, b), bijna 40 mm in totale lengte – het bevindt zich in de collecties van het Oertijdmuseum (Bosscheweg 80, Boxtel; www.oertijdmuseum.nl).